2011

Inhoudsopgave De Audiciens
Jaargang 5
Nummer 1/februari 2011

Pagina:

Inhoud:
4
Het oorpaviljoen
Van de diverse paviljoens op de Nationale Gezondheidsbeurs die in januari voor de vierde keer werd gepresenteerd werd het Oorpaviljoen goed bezocht. In dit paviljoen presenteerden FENAC, NVVS, Nationale Hoorstichting en diverse andere organisaties die zich inzetten voor mensen met een hoorprobleem zich aan de bezoekers van de beurs. Het is dé beurs voor iedereen die geïnteresseerd is in een gezonde leefstijl, gezond zijn en gezond blijven. Daar hoort goed horen zeker bij.
7
Nieuws van de Hoorstichting
- Week van het Oor
- Gehoor in Onderzoek
8
Meten is weten
Nederland heeft inmiddels meer dan 900 geregistreerde audiciens. Herregistratie komt er aan; dan worden al deze audiciens gecontroleerd op accreditatiepunten, werkervaringeis en gevolgde nascholing oto-scopie en audiometrie. De audicien die niet (meer) aan de voorwaarden voldoet, verdwijnt van de registratielijst en van de website van StAr.
Dit is niet de reden dat veel audiciens de seminars bezoeken: uit evaluatie blijkt een gemiddeld goede waardering voor het geboden programma.
Op zaterdag 13 november waren er circa 380 audiciens aanwezig in het NBC te Nieuwegein voor het najaarsseminar. Maandag 15 november gaven nog eens 260 audiciens acte de présence voor dit seminar over techniek, aanpassing en evaluatie van hoortoestellen.
De sprekers gaven hun presentaties eerder op de NVA-vergadering waarvan reeds in het vorige nummer van ´De Audiciens´ een verslag is opgenomen. De presentatie ´Eindcontrole en tevredenheid´ van Prof. dr. ir. W. Dreschler/Dr. J Verschuure heeft u nog te goed.
12
EBP: bewijs ≠ marketing
Prof. Dr. Catherine Palmer
Met als thema: ´a laryngeal odyssey´ vond in het Zuid Afrikaanse Drakensberg het 46e congres plaats van de South African Society of Otorhinolaryngology Head and Neck Surgery, in associatie met de South African Association of Audiologists en South African Head & Neck Oncology Society. Ieder vakgebied had gedurende de vier congresdagen een eigen programma. Zo was het KNO-programma ook aantrekkelijk voor bijvoorbeeld logopedisten en bood het audiologieprogramma interessante onderwerpen voor de audicien.
SAAA president Colette Hay stelt in haar welkomstwoord dat het van groot belang is in het dynamische veld van de audiologie op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen op het vakgebied. `Audiologists are passionate people. We are passionate about our profession and passionate about life in general´.
Onder de titel ‘Audiologie in actie; actualiseer uw volledige audiologische potentie’, werd o.a. aandacht besteedt aan  tinnitus, hoortoestelaanpassing en luisterprogramma’s, praktijkervaring, kinderen en ouderen met gehoorproblemen, gehoorbescherming en preventie, aanpassing en evidence based practice.
Een aantal presentaties zal verschijnen in ´De Audiciens´ om daarmee ook uw audiologische potentie te verhogen.
20
Moord op het oor
Prof. Bart Vinck (Universiteit van Gent (B) en –Pretoria (SA)) maakt zich zorgen over de grote impact van persoonlijke muziekspelers en muziek op het gehoor van kinderen. Al op jonge leeftijd luisteren kinderen via allerlei verschillende bronnen naar muziek. De hele maatschappij wordt blootgesteld aan lawaai met het risico op slechthorendheid volgens zowel medische als pathologische criteria. Recreatief gehoorverlies ligt op de loer.
Muziek is tegenwoordig op allerlei manieren aanwezig in het leven van alledag. Het komt door luidsprekers van radio, bioscoop, tv, disco, concertzaal en vooral mp3-spelers in het oor terecht. Hoe mooi ook, muziek omvat de meeste van de voor het gehoor kwetsbare frequenties en rond een luidheid van 74 dB kan muziek gevaarlijk zijn voor het gehoor. Prof. Vinck vindt het vreemd dat in aanbevelingen en richtlijnen de medische criteria voor een veilig volume niet worden gehandhaafd. De kritische grens is gesteld op 85 dB. Vervolgens worden 3, 4 en 6 kHz eruit gehaald als ijkpunten en wordt een reductie toegestaan van 2 dB voor de doorsnee arbeider.
De WHO (World Health Organisation) geeft aan dat de limiet ligt bij een lawaaiblootstelling van 75 dB gedurende 8 uur. Desondanks wordt overal de limiet opgeschroefd om allerlei praktische redenen; er wordt willens en wetens een risico van 10-15% als ´acceptabel´ ingevoerd. Volgens prof. Vinck is dit ´moord op het oor!`.
22
Specifieke behoeften van de oudere patiënt
Op een meerdaags congres in het najaar van 2010 in Drakensberg, Zuid-Afrika, sprak prof. Robert Sweetow uit San Francisco over specifieke behoeften van ouderen in relatie tot het hoortoestel. Presbyacusis (ouderdomsslechthorendheid) kan worden onderverdeel in 6 typen. Of het sensorisch, neurologisch (van de 35.000 spirale ganglion neuronen verliezen we er iedere 10 jaar 2100) of een combinatie van beide is, metabolisch, mechanisch of vasculair, het is onvermijdelijk verbonden met het klimmen der jaren. Hij weet dat dit geen nieuw onderwerp is, maar hoopt wellicht een ándere gedachtegang aan te dragen.
27
Geluidsniveau´s van kinderspeelgoed
Speelgoed voor kinderen maakt vaak ter verhoging van aandacht en speelplezier geluid. De Amerikaanse Sight and hearing association publiceert in samenwerking met onderzoekers van de Universiteit van Minnesote jaarlijks een lijst van (te) lawaaiig speelgoed.
Dhanashree Pillay deed onder supervisie van Dr. Karin Joubert (Zuid-Afrika) onderzoek naar het geluidsniveau van 20 kinderspeeltjes voor kinderen van 0 tot 3 jaar. Het gaat om een beperkt onderzoek waarbij merk en speelgoednaam niet worden genoemd, alhoewel het geteste speelgoed wel is gefotografeerd en (voor mensen met kinderen) goed herkenbaar is. Een andere beperking is dat er slechts speelgoed is getest van één speelgoedwinkel in Zuid-Afrika en dat er slechts een klein aantal is onderzocht.
29
De Dutch HealthTec Academy is open!
Op 10 december jl. opende de Utrechtse burgemeester Aleid Wolfsen officieel het gloednieuwe opleidingenhuis SVGB kenniscentrum/Dutch HealthTec Academy aan de St. Laurensdreef 22 in Utrecht. Vanuit de kernthema´s horen, zien, lachen en bewegen worden studenten opgeleid in het maken van medische hulpmiddelen en diensten die de kwaliteit van leven verbeteren en ondersteunen als gediplomeerd audicien, opticien, tandtechnicus of orthopedisch schoentechnicus.
De DHTA verzorgt vakopleidingen op mbo-niveau en biedt aansluiting naar hbo-opleidingen. De circa 1.000 deelnemers per jaar komen uit heel Nederland en van ver daarbuiten.
30
LACE
In de jaren 60 werd in de VS auditieve en audiologische revalidatie gegeven door spraakpathologen en audiologen. (logopedie en audiologie zijn in de VS studierichtingen van dezelfde basisstudie). Veelal bestond de revalidatie uit analytische training. Er werd veel nadruk gelegd op het onderscheid van klanken zoals /s/ en /f/, maar het was weinig effectief en is inmiddels grotendeels verdwenen. Reden voor de ineffectiviteit is het feit dat de uiteindelijke metingen zich concentreerden op auditieve training en spraak zonder rekening te houden met emotionele en psychologische neveneffecten. Daarnaast was de revalidatie saai, leek het te veel op spraakles en kostte het veel tijd.
In de huidige trend is auditieve revalidatie geen toevoeging maar een belangrijk onderdeel van de aanpassing van een hoortoestel, op voorwaarde dat het programma past bij de doelstelling. De professional verkoopt een proces en niet alleen een product.
Communicatie is belangrijk en daarom moet de patiënt actief betrokken zijn bij het proces. Het is belangrijk om de uitgangspositie goed te bepalen, het proces te volgen en te evalueren gedurende het hele trainingstraject. Het oefenmateriaal moet gevarieerd zijn en aansluiten bij de realiteit.
LACE (listening and Communication Enhancement)  is ontwikkeld om de luistervaardigheid en communicatievaardigheden te verbeteren en het zelfvertrouwen te vergroten. Als de patiënt geen vertrouwen heeft in zichzelf is de tendens dat er minder succes wordt geboekt met een hoortoestel.
33 Audiology NOW!
35 Column Van de bestuurstafel
Petra van de Goorbergh
37 Column GAIN: Verschraling
Hans van Pagée
39
Column Wederhoor: Geleerde buren
Paul Valk
40
Let op uw punten!
Heeft u te weinig accreditatiepunten, dan komt uw StAr-registratie in gevaar!
Raadpleeg de StAr-website met informatie waar en wanneer u de benodigde punten kunt verwerven.
41 Audiciens op LinkedIn
Netwerken heeft wellicht voor veel audiciens niet de hoogste prioriteit; de zaken gaan toch wel door en innig contact met een eventuele concurrent is niet nodig. Maar netwerken is meer dan borrelen en elkaar de bal toespelen zoals dat in de bekende ´old-boys´-netwerken werd (wordt) gedaan. Het betekent ook kennis delen, nieuwe wegen vinden om vragen te beantwoorden, vacatures in te vullen en elkaar op een andere manier te leren kennen. Netwerken is ook investeren in de toekomst; mensen laten weten dat je er bent en mensen leren kennen die je op een ander moment kunt aanspreken met een specifieke vraag of boodschap.
LinkedIn is een gratis virtueel sociaal netwerk dat zich richt op vakmensen. Het netwerk bestaat sinds 5 mei 2003 en wereldwijd zijn momenteel circa 80 miljoen mensen actief op LinkedIn, waaronder ongeveer 2 miljoen Nederlandse deelnemers. Hiermee behoort Nederland tot de top 5 en heeft zelfs het grootste bereik van alle landen. Middels contacten met anderen kunnen gebruikers gebruikmaken van elkaars zakelijke netwerk. Dit gebeurt o.a. in doelgerichte groepen. Zo zijn op LinkedIn circa 120 audiciens vertegenwoordigd in een aparte groep.
42 Agenda

 


Nummer 2/mei 2011

Pagina:

Inhoud:
5
Hoort zegt het voort
Het idee om in ieder geval éénmaal per jaar publieke en politieke aandacht te genereren voor het gehoor in het algemeen en het belang van goed horen en communiceren in het bijzonder, kreeg bijna 10 jaar geleden vorm in de Dag van het Oor, en vervolgens in de Week van het Oor. Ieder jaar probeert de Nationale Hoorstichting samen met patiëntenverenigingen, belangenorganisaties, informatiecentra, audiciens, kno-artsen en hoortoestelfabrikanten  met zoveel mogelijk tamtam een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Dit jaar ging de aandacht vooral uit naar mensen in de directe omgeving van een slechthorende: want… ´een hoorprobleem heb je niet alleen´.
Campagnes zijn vooral gericht op de consument. Om een kans van slagen te hebben moeten de vele partijen binnen de ´hoorwereld´ samenwerken. Dit is niet altijd even gemakkelijk omdat er ook veel uiteenlopende belangen zijn.
De Audiciens blikte met Herman ten Berge, directeur van de Nationale Hoorstichting, nog even terug.
9 Audiology NOW!
Van 6-9 april werd in Chicago (VS) ´s werelds grootste audiologische bijeenkomst georganiseerd. De American Academy of Audiology promoot kwaliteit van horen en uitgebalanceerde zorg (www.audiology.org) en is organisator van dit jaarlijks terugkerend evenement. AudiologyNOW 2011 draagt innovatieve oplossingen aan die door audiologen/audiciens geïmplementeerd kunnen worden in de dagelijkse praktijk. Deze AAA-bijeenkomst trekt circa 200 exposanten met ver uiteenlopende audiologische producten en -diensten. Daarnaast zijn er speciale sessies met leermodules, lezingen over speciale onderwerpen, presentaties van diverse fabrikanten en exposanten, posterpresentaties en podiumsessies over kinderaudiologie, praktijkgerelateerde zaken, neuro-audiologie, behandeling, vestibulaire problematiek en ´hot topics´. Kortom, genoeg te zien en genoeg te doen voor de bijna 8.000 audiologische professionals die de beurs bezoeken.
13 NOAH 4
Met dank aan Hans Schneider
Op 28 maart jl. is in Denemarken de nieuwe versie van Noah gelanceerd: Noah 4. Wellicht tot verbazing, omdat nog niet zo lang geleden een belangrijke update naar Noah 3.7.0 werd uitgevoerd. Tijd dus om eens stil te staan bij de verschillen, nieuwe features en de impact die deze upgrade op uw organisatie heeft. Eén ding is zeker, deze nieuwe versie is qua ´look and feel´ totaal anders dan de huidige. Zo is o.a. het gebruikersgemak behoorlijk toegenomen terwijl de compatibiliteit (onderlinge uitwisselbaarheid) met de huidige Noah 3 versie volledig intact is gebleven. Het resultaat is volgens HIMSA (Hearing Instrument Manufacturers' Software Association) een gebruikersvriendelijkere schermafhandeling met een veel efficiëntere en snellere workflow.
In dit artikel vindt u één van de nieuwe toepassingen binnen de Noah 4 standaard (Noah system). Dit jaar nog worden voor ontwikkelaars van office systemen de nieuwe Noah 4 Software Development Kits vrijgegeven, zodat ook zij deze nieuwe Noah 4 compatibiliteit in hun systemen kunnen integreren.
15
De toekomst is NU!
Voorafgaand aan de verkiezing Beste Leerbedrijf SVGB Kenniscentrum 2010 was ´De Audiciens´ op 28 april aanwezig bij de derde editie van De Toekomst is NU! in het nieuwe onderkomen van de SVGB en de DHTA in Utrecht.
Voor de verkiezing Beste Leerbedrijf werden uit bijna 140 inzendingen in de categorieën zelfstandige zonder personeel en  bedrijven met personeel per categorie drie genomineerden geselecteerd. Voor bedrijven met personeel waren dit: Saton Optiek uit Leiderdorp, VieCurie Medisch Centrum, afd. CSA uit Venlo en All Ears Hoortoestellen uit Roosendaal. Het dagvoorzitterschap was in handen van zakenvrouw en investeerder Annemarie van Gaal. Zij leverde ook een sprankelende inhoudelijke bijdrage aan deze middag en gaf leiding aan een debat met beleidsmakers van het initiatief SOS vakmanschap. Daarnaast werd in workshops aandacht besteed aan consequenties van kabinetsbesluiten voor het opleiden van personeel, de kracht van samenwerking en een businesscase.
19 MIRE: een benadering om gehoorbescherming te verifiëren
De laatste jaren wordt steeds meer duidelijk dat het niet goed gaat met het gehoor van heel veel mensen. Dit is een wereldwijd probleem waarvoor (nog) geen afdoende oplossing bestaat en dat maakt preventie een medisch en maatschappelijk belangrijk onderwerp voor overheid en industrie. In een aantal landen zijn campagnes gestart om ook onder het publiek een groter gehoorbewustzijn te kweken. Ondanks maatregelen laat de wetgeving op het gebied van lawaaibeperking en gehoorbescherming nog te wensen over. Niet overal op de werkvloer worden correcte gehoormetingen uitgevoerd en objectieve verificatie behoort niet altijd tot het protocol voor het aanbieden van gehoorbescherming.
Het voorkomen van onherstelbare schade aan het gehoor is niet alleen het vermijden van lawaai, maar zeker ook het (juist) gebruik van adequate gehoorbescherming. Om er zeker van te zijn dat de gehoorbescherming daadwerkelijk doet wat het belooft is controle nodig. Dit kan vrij eenvoudig met MIRE: Microphone In Real Ear.
21 HearingCoach: de ´preventieve´ audioloog
De Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) stelde reeds in 1997 dat gehoorschade een tijdbom is onder onze gezondheidszorg en dat preventie alle aandacht verdient. Sindsdien zijn heel wat initiatieven genomen. Ondanks een zeer expliciete wet- en regelgeving en alle inspanningen ten spijt, is het probleem van gehoorschade door lawaai alleen maar toegenomen. Het is duidelijk dat een ander beleid gevoerd moet worden. 
HearingCoach International heeft in samenwerking met een team van deskundigen een vergaand gehoorzorgbeleid ontwikkeld waarbij veiligheid, gezondheid en welzijn van personen die risico hebben op lawaaischade centraal staan: het ‘4-Leaf Clover’ gehoorzorgprogramma. Organisatie en uitvoering zijn in handen van  ‘hearing coaches’. Deze professionals, audiologen of hoger opgeleide audiciens, staan aan de basis van het succes van dit programma dat gebruikmaakt van de nieuwste technieken. Ze zijn gespecialiseerd in het organiseren, uitvoeren en evalueren van integrale hoorzorgprogramma´s. Naast expertise op het vlak van geluid- en gehoormetingen beschikken ze over deskundigheid om correct advies te geven bij het nemen van preventieve maatregelen en zorgen ze voor een perfecte match tussen preventie en curatieve zorg.
Inmiddels is het ‘4-Leaf Clover’ gehoorzorgprogramma een beproefde methode die door het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA) bekroond werd als ´Beste Praktijk´. 
Erik De Muynck heeft het HearingCoach-project uitgetekend. De Audiciens sprak met hem over de resultaten en het gebruik van ‘State of the Art’-technologie zoals OAE-techniek, MIRE-techniek en dosebadges.
25 Ototoxiciteit
Van Dale: toxiciteit / toxi•ci•teit (niet: to•xiciteit); giftigheid. Acute toxiciteit/giftigheid van een stof na eenmalige toediening.
Als het gaat om stoffen of medicijnen die gehoorproblemen veroorzaken doordat de functie van het binnenoor wordt aangetast, spreken we van ototoxiciteit. Dit kan leiden tot blijvend of tijdelijk gehoorverlies, oorsuizen en aanvallen van (draai)duizeligheid met misselijkheid en braken. Omdat het schadelijk effect direct, maar ook sluipend kan optreden moet ook medicijngebruik in het recent verleden bekeken worden.
Klachten zijn gehoorverlies (meestal beginnend in de hoge tonen), hyperacusis, tinnitus of een verergering van de klachten en vertigo. OAE (Oto Akoestische Emissie)is een goed diagnostisch middel om schade door ototoxische stoffen vast te stellen.
28 Het effect van muzikale stimulatie op tinnitus
Prof. Dr. Robert W. Sweetow Ph.D. is verbonden aan de afdeling Otolaryngology van de universiteit van Californië in San Francisco (VS). Hij noemt als niet-medische behandeling geluidstherapie (sound enrichment), counseling en cognitieve gedragstherapie voor tinnituspatiënten uitermate belangrijk omdat hiermee de patiënt kan worden overtuigd dat zijn brein overgevoelig is voor een bepaalde stimulus. De therapeut moet de patiënt duidelijk maken hoe het brein werkt en dat voor de meesten de tinnitus hyperactief is door compensatie van een gehoorverlies.
Tinnitus is vervelend omdat er sprake is van hoogfrequent gehoorverlies en toegenomen auditieve activiteit, een abnormaal stimulatiepatroon, corticale analyse en identificatie van het signaal door het limbisch systeem dat vervolgens instructie geeft om te bepalen of er aan dit signaal aandacht moet worden besteed.
33 Nieuwe ontwikkelingen in hoortoestellen en hoortoestelaanpassing
Professor Robert W. Sweetow van de Universiteit van Californië (VS) verbaast zich dat er in Amerika zoveel hoortoestelgebruikers zijn die om uiteenlopende redenen het hoortoestel terugbrengen naar de kliniek. Kijkend naar cijfers bezat in de VS in 2004 slechts 18% van de mensen met gehoorverlies een hoortoestel. Hoortoestellen zijn duur en worden voornamelijk ingeleverd omdat de gebruiker meent er geen voordeel van te hebben (51%). Andere redenen om het toestel niet te dragen en te retourneren zijn achtergrondlawaai (49%), feedback (38%), weinig toegevoegde waarde (36%), slechte aanpassing en oncomfortabel in gebruik (35%). Ook zijn veel van de (ex-)gebruikers niet enthousiast over het cosmetisch aspect van een hoortoestel, luidheid, het horen van eigen stem, telefoongebruik, kauwen en lokalisatie van geluid.
Als een patiënt zich niet prettig voelt met een hoortoestel is er sprake van een verkeerde aanpassing. Saunders en Cienkowski (2002) geven aan dat PPDIS (Performance-Perceptual Discrepancy) versus de absolute RTS (Reference Threshold for Sentences) verantwoordelijk is voor de meeste van de variabelen m.b.t. tevredenheid met hoortoestellen (Perceptual minus actual performance discrepancies on Hearing in noise test). Als de patiënt merkt dat hij slechter presteert dan in realiteit, is hij geneigd minder tevreden te zijn met versterking.
Klachten genoeg, maar volgens prof. Sweetow kan de patiënt zelf bijdragen aan een goede aanpassing als hij direct komt vertellen waarmee hij nog een probleem heeft. Een modern hoortoestel kan steeds gerichter worden ingeregeld, maar dat kost tijd. Met geduld aan beide kanten (audicien en cliënt) zijn veel klachten geen excuus (meer) om het toestel dan maar niet te dragen
38 CCE lanceert online ´leren van casussen´
Bij iedere consultatie voor een cliënt met een complexe zorgvraag, vergaart het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) nieuwe kennis en ervaring. Deze expertise wordt overgedragen aan zorgprofessionals zoals gedragsdeskundigen. In ‘Leren van casussen’ zijn bestaande (geanonimiseerde) casussen van cliënten te raadplegen. Met tekst, beeld en geluid wordt duidelijk wat het probleem is, de oorzaak ervan en hoe het probleem is aangepakt. Ook het resultaat komt in beeld: hoe gaat het nu met de cliënt?
39 Voorkomen is beter dan genezen
In 1994 deden de arbodiensten hun intrede in het bedrijfsleven. Arbeidshygiënisten, veiligheidsdeskundigen, arbeids- en organisatiedeskundigen en bedrijfsartsen moesten het welzijn van de medewerkers bewaken, maar richtten zich meer en meer op het bestrijden van ziekteverzuim dan op het voorkomen ervan. De bij de invoering beoogde samenwerking tussen de betrokken disciplines verwaterde. Inmiddels bestaat er geen verplichte aansluiting meer van een bedrijf bij een arbodienst. Wel is er de Arbeidsomstandighedenwet waarin staat dat arbo-knelpunten in eerste instantie bij de bron moeten worden aangepakt. Eén van die knelpunten is het gehoor en zijn het vaak machines die geluidsoverlast veroorzaken. Als het geluidsniveau niet voldoende effectief kan worden verlaagd, zijn er andere, technische en/of organisatorische maatregelen mogelijk. Pas in laatste instantie wordt het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) genoemd. In de multidisciplinaire richtlijn ´Preventie van Beroepsslechthorendheid door een effectief gehoorbeschermingsprogramma´ wordt dit zelfs aangemerkt als ´tijdelijke noodmaatregel´.
41 Column Van de bestuurstafel
Petra van de Goorbergh
42
SAL wordt SAG: what´s in a name?
Prof. dr. ir. Wouter Dreschler
Vrijwel alle audiciens hebben het afgelopen jaar kennis gemaakt met de SAL-test of zullen dat binnenkort doen in het kader van de StAr nascholing in de audiometrie. Tot nu toe is in eerdere voordrachten en ook in het cursusmateriaal gesproken van de SAL-test, een test uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Van de SAL-test wordt (nog steeds!) onderzocht of hij zo kan worden gemodificeerd dat de test toepasbaar wordt voor het audiometrie gedeelte van de triage indien de audiometrieruimte niet aan de hoogste normen voldoet.
43
Uit de media
45
van een hooggeleerde buurman,
reactie op de column Wederhoor van februari 2011
Wouter Dreschler
42
column Wederhoor: Kriebels
Paul Valk
42
column GAIN: de eigen bijdrage
Hans van Pagée
42
Agenda

 


Nummer 3/augustus 2011

Pagina:

Inhoud:
5
Symposium: Hearing & Implants
Het UMC St. Radboud te Nijmegen beschikt met Hearing & Implants over een geïntegreerd centrum waarin kwaliteit van zorg hoog in het vaandel staat. Hiermee is een lang bestaande wens om de zorg voor de slechthorende en dove medemens te integreren en te verbeteren in vervulling gegaan: de drie zorgketens Cochleaire Implantatie bij kinderen, Cochleaire Implantatie bij volwassenen en (semi-) implanteerbare hoortoestellen zijn geoptimaliseerd. Samen met het Audiologisch Centrum levert Hearing & Implants oplossingen op maat op het gebied van welke gehoorbeperking dan ook. Het centrum wil de zorg ondersteund zien door wetenschappelijk onderzoek en heeft hiervoor het Hearing & Implants Laboratory waar postdoctoraalstudenten onderzoek kunnen doen.
Hearing & Implants is onderdeel van de afdeling KNO en ter ere van de opening werd op 18 mei een wetenschappelijk symposium georganiseerd voor professionals werkzaam in de zorg voor slechthorenden. ´s Ochtends waren er plenaire sessies en ´s middag was er een keuze tussen wetenschappelijke of  informatieve lezingen waarin medewerkers van het centrum de huidige stand van zaken bespraken en hun visie op de toekomst m.b.t. implanteerbare hoortoestellen.
11 In gesprek met Rutger de Vries, zorginkoper Achmea, divisie zorg en gezondheid
Rutger de Vries werkt voor Achmea Zorg en Gezondheid waar alle zorgverzekeringslabels (*) onder vallen. Hij is verantwoordelijk voor de  inkoop van medische hulpmiddelen die te maken hebben met horen, zien, communicatie en informatie. De inkoop is gecentraliseerd en dat betekent dat Rutger namens Achmea afspraken maakt met leveranciers en audiciens ten behoeve van 4,8 miljoen verzekerden. Hij bepaalt het inkoopbeleid en mede de inhoud van de diverse contracten en bespreekt dit  ook met de marktpartijen.
Rutger de Vries heeft een economische achtergrond en heeft o.a. gewerkt bij een leverancier in revalidatiehulpmiddelen. Bij Achmea houdt hij zich inmiddels twee jaar bezig met de verstrekking van hoorhulpmiddelen. Door gesprekken met vertegenwoordigers binnen de branche, KNO-artsen en audiciens uit verschillende organisatievormen is hij steeds beter met de thema’s, processen en marktverhoudingen  in de markt bekend geraakt. ´De Audiciens´ sprak met hem over triage dat per 1 augustus een voorwaarde is voor de audicien om met Achmea een contract te sluiten.
15
Afschaffing vergoedingslimieten hoortoestellen
In juli 2010 besloot het kabinet de aanbeveling van het CVZ (College van Zorgverzekeraars) om de hulpmiddelen gerelateerd aan stoornissen in de hoorfunctie functiegericht te omschrijven, niet over te nemen (Pakketadvies 2010). Als reden werd genoemd ´dat het advies tot meerkosten leidt waarvoor geen financiële ruimte is´. De toenmalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vroeg het CVZ vervolgens om de financiële effecten van het afschaffen van de vergoedingslimieten nader in kaart te brengen om op basis van deze gegevens te bekijken of het wenselijk is later toch over te gaan tot het functiegericht omschrijven van deze hulpmiddelen.
Op 30 mei jl. concludeert het CVZ in het rapport Afschaffing vergoedingslimieten hoortoestellen dat ´het invoeren van een eigen bijdrage de enige andere mogelijkheid is voor een budgetneutrale invoering van de functiegerichte omschrijving zonder vergoedingslimieten. Het CVZ acht de nadelen van een dergelijke eigen bijdrageregeling niet opwegen tegen de voordelen, namelijk een kwalitatief betere en doelmatiger hoorzorg.´
17
NVAB over het CVZ-advies
Paul Valk
Het College voor Zorgverzekeringen, CVZ, heeft de minister opnieuw geadviseerd om hoorzorg functiegericht te omschrijven en om de bestaande vergoedingslimieten voor hoortoestellen af te schaffen. De vorige minister had gevraagd om een nieuw advies. CVZ moest de kostenconsequenties van haar eerdere voorstel nog eens doorrekenen en heeft dat nu gedaan. Ze concludeert dat vergoedingslimieten kunnen vervallen als hoortoestelgebruikers voortaan 25% van de inkoopwaarde van het toestel bijbetalen en zorgverzekeraars door een verscherpt inkoopbeleid de toestelprijzen tot een gemiddeld niveau van € 700,- kunnen beperken. Alle groeperingen die belang hebben bij hoorzorg hebben het CVZ-voorstel becommentarieerd. Die commentaren waren bijna alle instemmend en zelfs lovend. De minister heeft tot nu toe (het is nu 9 juli) nog geen beslissing genomen.
18
Wat is tinnitus?
De impact van tinnitus kan groot zijn. Hulpverleners moeten soms hun psychologische vaardigheden meer aanwenden om echtscheiding te voorkomen of om duidelijk bewijs te leveren aan een rechtbank dat de klachten werkelijk bestaan en zijn veroorzaakt door werkomstandigheden waarvoor compensatie is gerechtvaardigd. Tinnitus is dus een persoonlijk, medisch, psychologisch, maatschappelijk en wettelijk probleem. Een auditieve fantoomperceptie met een sterke relatie met lawaaislechthorendheid.
Maar iedereen heeft wel eens een piep in het oor. De vraag is: wanneer is dit geluid pathologie?
Prof. dr. Bart Vinck legt uit.
22 In gesprek met prof. dr. Bart Vinck
Onder de Zuid-Afrikaanse zon rust de Vlaamse audioloog Bart Vinck uit op het terras van het Champagne Sports Resort in Drakensberg. Die dag heeft hij er al een aantal presentaties opzitten over een onderwerp dat hem na aan het hart ligt: tinnitus.
Zijn visie op tinnitus wordt niet door alle vakbroeders gedeeld, toch heeft de door hem opgerichte tinnituskliniek in Gent heeft wel een bewonderenswaardig hoog percentage ‘geslaagde’ behandelingen.
Internationaal is hij zeker geen onbekende in de audiologische wereld, maar dat is niet per se de wereld van de Nederlandse audicien. Als gastprofessor werkte hij o.a. aan verschillende universiteiten in Nederland, maar ook in Sienna (Italië) en Pretoria (Zuid-Afrka). In België heeft hij zeker zijn sporen verdiend en zaken als tinnitus en gehoorpreventie op de kaart gezet.
Prof. Bart Vinck geldt als een expert op het gebied van tinnitus assessment en management. Meer dan 17.000 tinnituspatiënten uit heel Europa hebben baat gehad bij zijn tinnitusprogramma. Hij is een expert m.b.t. klinische applicatie van OAE´s, fysiologie – en patho-fysiologie van de cochlea, auditory evoked potentials, bepaalde aspecten van CI, evenwicht assessment en interventie. Prof. Vinck woont en werkt tegenwoordig in Zuid-Afrika.
25 Tinnitusbehandeling in Gent
10% van de wereldbevolking is slechthorend, maar 30% heeft tinnitus. Schattingen komen uit op 10-15% van de bevolking. 2% hiervan kan er niet mee leven. Dat maakt tinnitus een groot maatschappelijk probleem.
Een aantal factoren wordt in verband gebracht met tinnitus. Ouder worden is er één van, maar de jeugd is bezig aan een inhaalslag. Andere factoren kunnen o.a. zijn: hoofd- en nektrauma, vaatziekten, infecties en oorproblemen.
Er is een belangrijke psychische invloed op het dagelijks leven en de omgeving van de patiënt. Het is zaak het tinnitusonderzoek niet te beperken tot een technische sessie; praten met de patiënt over de tinnitus en de zaken die tijdens het onderzoek de revue passeren is essentieel. Een audioloog doet meer dan alleen maar piepjes aanbieden. Hij kan laten zien dat hij het mechanisme volledig begrijpt en de patiënt daarover goed informeren.
Het uitvoeren van klinische metingen m.b.t. tinnitus is belangrijk voor patiënt én audioloog. Ook met betrekking tot de behandeling moet duidelijkheid zijn. Zo is bijvoorbeeld maskeren een symptoombehandeling. Het helpt niet, of maar tijdelijk. Om het werkelijke probleem aan te pakken moet worden gezocht naar de oorzaak. De Audiciens sprak hierover met prof. Bart Vinck.
30 Op bezoek in Groningen
Prof. dr. Pim van Dijk is klinisch fysicus-audioloog en als hoogleraar verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij verricht onderzoek op drie deelgebieden van de audiologie: tinnitus, cochleaire implantatie en biofysica van het binnenoor. Samen met mw. dr. Rosemarie Arnold, psycholoog en consulent van het tinnitusspreekuur, maakt hij deel uit van het multidisciplinair tinnitusteam en verricht hij onderzoek naar een verklaring voor dit fenomeen. Van patiënten die het Groningse tinnitusspreekuur bezoeken is circa 70% betrokken bij een proef met het aanpassen van één of twee hoortoestellen.
Prof. van Dijk en Dr. Arnold zien tinnitus als een multidisciplinair probleem, maar zijn van mening dat in eerste instantie onderliggende medische oorzaken moeten worden uitgesloten door de KNO-arts. Bij het constateren van tinnitus door de audicien zien zij het liefst een verwijzing naar de huisarts, die eventueel doorverwijst naar KNO-arts of AC.
Ondanks veelvuldig onderzoek naar tinnitus zegt prof. van Dijk dat genezing (nog) niet mogelijk is. Wel zijn er verschillende behandelingen mogelijk om de klachten te verminderen of om de gevolgen van tinnitus in het dagelijks leven te beperken.
33 Uw mening heeft invloed op de kwaliteit van uw hoortoestel leveranciers!
GAIN meet tevredenheid audiciens
33 Uit de media
35 Laat de cliënt het werk doen!
Het kost soms veel moeite en energie om cliënten met een gehoorverlies tot gedragsverandering te bewegen. Gedragsverandering kan nodig zijn voor een optimaal effect van hoortoestelaanpassing. Je zou bijna denken dat de verantwoordelijkheid voor deze gedragsverandering bij de audicien ligt.
Om gedragsverandering te ondersteunen heeft het Ida-instituut  in Denemarken drie handige modellen ontwikkeld: ´Line´, ´Box´en ´Circle´.  Met deze modellen kan de professional cliënten coachen in het nemen van verantwoordelijkheid voor hun acties en noodzakelijke gedragsveranderingen.
Sinds 1990 zijn deze tools geïmplementeerd in de Deense gezondheidszorg bij chirurgische en chronisch zieke patiënten waarbij een aanpassing van leefstijl voor en na medisch handelen essentieel is. Ida heeft de tools aangepast aan audiologische problematiek om de cliënt in het aanpassingstraject te ondersteunen en te betrekken en de audicien te helpen de cliënt te begrijpen en te coachen.
Voor een beter begrip bij cliënt en behandelaar van de dynamiek die optreed bij gehoorverlies is online ´the Patient Journey´ beschikbaar. De Audiciens kreeg een uitgebreide folder tijdens de AAA in Chicago.
37 Een beter imago voor het hoortoestel
Nog te veel mensen hebben een verkeerd beeld bij hoortoestellen. Zij zien niet het klein technologisch vernuft dat je beter laat horen, dat in uiteenlopende geluidsomstandigheden zijn werk doet en bovendien comfortabel is in het gebruik. Hoe kan het imago van hoortoestellen verbeteren? Deze vraag stelde de PR-Commissie van GAIN aan marketingbureau Berengroep. Als middel worden de razend populaire realistische animatiefilms ingezet. Het bleek mogelijk om binnen een beperkt budget een eerste in een reeks van animaties te maken waarmee het beeld van hoortoestellen kan verbeteren. Naast imagoverbetering kunnen de animaties worden gebruikt door audiciens om bepaalde functionaliteiten te verduidelijken aan de klant. Hans van Pagée, voorzitter van GAIN, legt uit.
39
column: Wederhoor De Hyperbool 
Paul Valk
41
Column GAIN: Kwaliteit mag niks kosten
Hans van Pagée
42
Agenda

 


Inhoudsopgave De Audiciens
Jaargang 5
Nummer 4/november 2011

Pagina:

Inhoud:
5 EUHA 2011
Wat voor de Nederlandse audiciens het StAr-seminar is, is voor de Duitse collega het EUHA-congres. Hier worden vakinhoudelijke en wetenschappelijke  presentaties gehouden en aanwezigheid levert accreditatiepunten op. Het EUHA-congres heeft sprekers van internationale allure en wordt ook bezocht door niet-leden. Bij de openingsceremonie waren gasten aanwezig uit 70 landen.
De aan het congres gekoppelde vakbeurs trok met een recordaantal van 113 exposanten veel bezoekers van binnen én buiten Europa. Dagelijks  werden 2.300 bezoekers geteld uit circa 75 landen. ´De Audiciens´ maakte op de drukke donderdag een rondje; een impressie.
13 EUHA 2011, een verslag van een leerling-audicien
François Lots
Ik ben François Lots en werk bij All Ears Hoortoestellen in Bergen op Zoom als 3e jaars leerling-audicien. De EUHA is een plaats waar verrijking gezocht kan worden en daar heb je dan een bepaalde verwachting van. Zeker in het leerproces kan dit een mooie aanvulling zijn om producten en fabrikanten eens vanuit een andere hoek te zien.
15 Bas de Hoorman

We kennen het probleem dat veel mensen met hoorproblemen lang wachten met het doen van een hoortest en het aanschaffen van hoorhulpmiddelen. De associatie met ouderdom en het niet-hippe imago van een hoortoestel belemmert deze mensen volledig deel te nemen aan het sociale leven. Om aan te geven dat het moderne hoortoestel niets is om je voor te schamen zet de hoorbranche een nieuwe superheld in: Bas de Hoorman.

In de vorige editie van ´De Audiciens´ werd deze campagne al aangekondigd door GAIN-voorzitter Hans van Pagée. De animatieserie is niet alleen voor het publiek: naast imagoverbetering kunnen de animaties worden gebruikt door audiciens om bepaalde functionaliteiten te verduidelijken aan de klant.
17
Zorg dat je Ménière de baas wordt!

Onder deze titel werd op 11 oktober jl. een bijeenkomst over de ziekte van Ménière georganiseerd door de NVVS (Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden) i.s.m. de Franciscus Ziekenhuis Polikliniek Etten-Leur. Vanwege de grote belangstelling was de zaal vol tot op de laatste stoel en is er een wachtlijst voor een volgende bijeenkomst! Een aantal aanwezigen werd op de bijeenkomst geattendeerd door een aankondiging bij de audicien; plaatselijke audiciens waren per mail op de hoogte gesteld.

Ménière, Morbus Ménière, ziekte/syndroom van Ménière zijn alle benamingen voor een ziekte die zich kenmerkt door aanvalsgewijs optredende draaiduizeligheid en gehoorvermindering, gepaard met oorsuizen en vaak een drukkend gevoel in het oor. Tijdens de bijeenkomst sprak Dr. Jeroen Clement (kno-arts) over oorzaken, diagnostiek en behandeling en vertelde Henk de Graaf (ervaringsdeskundige NVVS-Commissie Ménière) over zijn ervaring met Ménière. Naast advies over het omgaan met deze ziekte was er gelegenheid tot het stellen van vragen.
21
NVA najaarsvergadering: thema Tinnitus

In samenwerking met het Nederlands Tinnitus Platform was de najaarsvergadering van de NVA (Nederlandse Vereniging voor Audiologie) geheel gewijd aan tinnitus, een onderwerp dat momenteel wereldwijd op veel congressen in de schijnwerpers staat. Ook op 30 september zorgde het thema in de Jaarbeurs te Utrecht voor een zeer goedgevulde zaal.

Gastspreker Dr. David Baguley (University of Cambridge, UK) gaf een overzicht van de groeiende belangstelling voor tinnitus vanuit een diversiteit aan disciplines. Vervolgens werd het onderwerp door verschillende sprekers belicht in relatie tot medische aspecten, brain imaging, rTMS, EMDR-therapie, kosteneffectiviteit, functionaliteit en efficiëntie van verschillende behandelprogramma´s.
27
Is triage een onmogelijke eis?

Op 1augustus j.l. werd de triage-eis door Achmea Zorgverzekeringen een feit. Niet alle audiciens hadden op dat moment de bijscholing otoscopie en audiometrie (voldoende) afgerond. Ook recentelijk gediplomeerde audiciens hadden een probleem. In het reguliere lesprogramma was de bijscholing nog niet verwerkt en was het organisatorisch moeilijk om vóór 1 augustus de bijscholing te volgen, laat staan te voltooien.

Door de enigszins beperkte scholingscapaciteit is er ook ná 1 augustus nog een lijst studerenden, aangevuld met diegenen die de eindtoets niet hebben gehaald. Zij kunnen met Achmea geen contract afsluiten en met ingang van 2012 zijn er wellicht ook andere verzekeraars die de triage opnemen als voorwaarde voor een contract

Het waarom van hoge kwaliteitseisen is duidelijk, alleen over het hoe en wat zijn de meningen verdeeld, zo blijkt uit discussies op internet. Een impressie.
29
Gevolgen van de triage-eis

Hoe heeft de invoering van de triage-eis door Achmea uitgepakt? Zijn er veel audiciens die niet aan de contracteis per 1 augustus konden voldoen? De Audiciens vroeg om een kort commentaar aan Rutger de Vries, zorginkoper Achmea, divisie zorg en gezondheid.

Daarnaast blijkt uit een artikel in de Consumentengids dat de slechthorende consument nog niet wordt voorbereid op een bezoek aan de triage-audicien; die wordt geadviseerd eerst naar de huisarts of kno-arts te gaan!

Ook een mogelijk gevolg van triage is de invoering van geluidarme meetcabines om nauwkeuriger gehoortesten af te kunnen nemen.
29
Gevolgen van de triage-eis

Hoe heeft de invoering van de triage-eis door Achmea uitgepakt? Zijn er veel audiciens die niet aan de contracteis per 1 augustus konden voldoen? De Audiciens vroeg om een kort commentaar aan Rutger de Vries, zorginkoper Achmea, divisie zorg en gezondheid.

Daarnaast blijkt uit een artikel in de Consumentengids dat de slechthorende consument nog niet wordt voorbereid op een bezoek aan de triage-audicien; die wordt geadviseerd eerst naar de huisarts of kno-arts te gaan!

Ook een mogelijk gevolg van triage is de invoering van geluidarme meetcabines om nauwkeuriger gehoortesten af te kunnen nemen.
31
Uit de media
- Eureka!
- Uncle Sam’s Piep
- Wine? Wadde? Wuk?
- Tijd voor een boek
33

Nieuws van de Nationale Hoorstichting
- oorveilig: Hoe kun je gehoorvriendelijk uitgaan?
- Thema’s website
- Decibelposter
- SafeNoise: een app voor de iPhone

35 Het stond in de krant
Op 3 september jl. publiceerde de Volkskrant een artikel over hoortoestellen en de audicien die de plaats gaat innemen van de KNO-arts: ´ Voor hoortoestellen hoeven consumenten binnenkort niet meer eerst naar de KNO-arts. Zorgverzekeraars hopen kosten te besparen door de arts buiten de aankoop te houden.´ Er wordt in het artikel melding gemaakt van Achmea die als eerste ziektekostenverzekeraar is overgestapt op het nieuwe systeem, maar over de voorwaarden van triage wordt niets gezegd. In het artikel wordt alleen gesproken met marktleiders Beter Horen en Schoonenberg. Het is niet duidelijk dat triage kan worden uitgevoerd door álle audiciens die de vereiste bijscholing met goed gevolg hebben afgesloten.

Wel wordt vermeld dat Uvit, de tweede verzekeraar met VGZ, Univé en Trias, studeert op deze nieuwe kwaliteitseisen en waarschijnlijk begin 2012 het triagesysteem zal invoeren.

De Volkskrant noemt het schrappen van de KNO-arts een meevaller voor de gehoorwinkels. Met de huidige ontwikkelingen in de zorg is dat nog maar de vraag.

Het aantal wanbetalers in de zorg is nu ruim 300.000. dat staat in de NRC van 2 september jl.. Er wordt gesteld dat het nieuwe zorgverzekeringstelsel in deze tijd van economische crisis het probleem van de zorgpremie vergroot: veel mensen kunnen het niet meer betalen. Bij de verzekeraars is een enorme toename van aanvragen voor een betalingsregeling. Inmiddels zijn er ruim 300.000 mensen die al minimaal een halfjaar geen premie hebben betaald.
37 Jongeren met fors gehoorverlies: een aparte groep
Martin Gevonden
Martin Gevonden is  psycholoog. Hij doet aan het AMC in Amsterdam onderzoek naar sociale uitsluiting bij slechthorende jongeren en mogelijk effect hiervan op de ontwikkeling van de hersenen en de psychische gezondheid. Het onderzoek is onderdeel van zijn promotietraject ´sociale exclusie en psychose´ aan de Universiteit Maastricht en wordt gefinancierd door GGZ Rivierduinen in Leiden. Tijdens zijn onderzoek vertellen de jongeren hem regelmatig over hun ervaringen met de hoorzorg. Hij is nog op zoek naar 18-30 jarigen met 60+dB verlies die aan het onderzoek willen deelnemen.
40 Ben ik een goede audicien?
Op Hoorwijzer.nl van de NVVS kan iedereen die een hoortoestel wil aanschaffen ervaringen van anderen bekijken. Op basis hiervan kan een audicien worden gekozen. In een recent persbericht staat: ´Gebruikers van gehoorapparaten blijken over het algemeen tevreden over hun audicien, maar beoordelen o.a. zijn deskundigheid wel verschillend. Ook op het gebied van nazorg blijken verschillen tussen audiciens te bestaan. Eén op de vijf cliënten krijgt bijvoorbeeld geen servicecontract of verzekering aangeboden en een enkele klant is ontevreden over een reparatie.´
In het contact met de klant is het duidelijk dat de behandelende audicien verantwoordelijk is voor een goede aanpassing en service. Op de site staan echter geen individuele audiciens maar de bedrijven waar zij als vakman/vrouw werkzaam zijn. Binnen één bedrijf kunnen geen wisselende beoordelingen bestaan; het is een gemiddelde: de ene audicien is de andere niet. Je kunt als audicien via de site niet stiekem kijken hoe je collega´s of concurrenten worden beoordeeld. Je kunt als klant niet zien naar welke audicien je het best kunt vragen…
41
www.deaudiciens.nl online
43

Column WEDERHOOR: Bemoeizorg
Paul Valk

44

Wereld DovenDag

Internationale feestdagen zijn lang niet altijd bekend. Er bestaan wel kalenders waarop de dag van ´watnietal´ staat aangegeven, maar daar heeft het grote publiek geen weet van. Op

www.dag-van.startpagina.nl staan zoveel categorieën met zoveel dagen, nachten en weken van iets, dat iedere dag van het jaar meerdere aandachtsgebieden heeft.

Eén van die aandachtsgebieden is de dove en slechthorende mens in een horende wereld. Als sinds 1958(!) is de 4e zaterdag van september WereldDovenDag. Een dag waarop doven, slechthorenden en horenden bij elkaar komen om elkaar beter te leren kennen en de krachten te bundelen.

Dit jaar werd WereldDovenDag gevierd in Rotterdam. De Nederlandse Stichting Welzijn Rotterdam en de Vlaamse Federatie van DovenOrganisaties bundelden hun krachten en verzorgden een programma dat doofheid, gebarentaal en de gevarieerde samenstelling van de dovenwereld onder de aandacht bracht van veel belangstellenden en dat vooral liet zien dat er vele kansen en mogelijkheden zijn, ook als je weinig tot niets hoort.
45

Column GAIN: Wapengekletter

Hans van Pagée

46

Agenda